Chương trình Tuần dương hạm thế hệ tiếp theo CG(X) là đề án có liên quan trực tiếp đến dự án tàu khu trục đa năng DD(X), sau này trở thành tàu khu trục lớp Zumwalt tai tiếng và thất vọng.
CG(X) ban đầu được thiết kế như là một sự thay thế cho tàu tuần dương lớp Ticonderoga trong vài năm tới và nó dự kiến sẽ được trang bị với kho vũ khí "khủng", thiết kế "tương lai" cùng hàng loạt những yếu tố để củng cố ngôi vị số 1 thế giới của Hải quân Mỹ.
Tàu được thiết kế với phong cách kế thừa trực tiếp từ các lớp tàu trước như Arleigh Burke, LCS Freedom hay DD(X) Zumwalt, được trang bị kho vũ khí khủng như hệ thống pháo AGS giống như “đứa em” DD(X) và có tận 512 giếng phóng VLS cho nhiều loại tên lửa khác nhau.
Để bù đắp cho khả năng phòng không hạn chế trên lớp tàu khu trục Zumwalt vì chỉ có 80 giếng phóng có khả năng đánh chặn tên lửa đạn đạo, CG(X) sinh ra là để lấp đầy khoảng trống đó khi nó sẽ được tích hợp hệ thống phòng không Aegis mới nhất.
Ngoài ra, các dàn pháo trên tàu cũng có thể được thay thế bởi hệ thống ống phóng VLS. Với vài trăm giếng phóng tên lửa thì CG(X) được cho là có khả năng đánh chặn tất cả các loại đạn tên lửa tấn công và khiến hỏa lực của con tàu có thể bằng vài tàu khu trục hay tuần dương hạm của đối thủ cộng lại.
Để gánh được dàn vũ khí trên, khung tàu được thiết kế với lượng giãn nước tận 20-25.000 tấn và không hề khó đoán khi Mỹ sẽ vận hành con tàu bằng năng lượng hạt nhân. Giá trị dự kiến của mỗi con tàu sẽ là 3,2 tỷ USD, tất nhiên là chưa tính tiền mua tên lửa “nhét” vào đống VLS ở trên.
Nhưng “cuộc đời không như mơ”, con tàu được dự kiến biên chế vào năm 2017, số lượng đặt hàng dự kiến 19 chiếc. Tuy nhiên, dự án này đã bị hủy bởi vì các lý do về kỹ thuật và kinh phí.
Nhìn sơ qua thì lượng vũ khí chất được trên tàu là nhiều quá mức cần thiết, thiết kế tàu nhìn chung là "quá tương lai" làm cho các yếu tố khoa học kỹ thuật thời điểm này khó mà đáp ứng nổi.
Bảo là hủy vì kinh phí thì cũng không sai, khi nhìn vào cái đơn giá hơn 3 tỷ USD mỗi chiếc tàu chưa tính tiền điện, tiền mua đạn và tiền vận hành chắc chắn cũng thuộc hàng khổng lồ.
Cũng không thể không nhắc tới sự thất bại từ dự án DD(X) Zumwalt và tàu khu trục LCS khi bị đánh giá là rất lãng phí, vô dụng và thất bại. Và những thất bại trên đã đốc thúc chính phủ Mỹ phải hủy bớt rất nhiều các dự án “siêu to khổng lồ” và tất nhiên dự án CG(X) khó mà thoát được con mắt của các nhà cầm quyền Mỹ.
Và cuối cùng, CG(X) vẫn chỉ là một siêu dự án trên giấy, một tham vọng “siêu to khổng lồ” mang tầm vóc của thập kỷ. Nhìn nhận thẳng thắn thì CG(X) vẫn có gì đó không hề vô lý và quá phi thường, tuy nhiên nó vẫn chưa phù hợp với thực tiễn hiện nay khi các tàu khu trục lớp Arleigh Burke vẫn hoạt động tốt, Zumwalt bị phê phán không ngừng và Constellation được kì vọng cao.
Hãy đợi thêm vài thập kỷ nữa để đánh giá xem tầm nhìn của Hải quân Mỹ với dự án này là như thế nào, liệu tác chiến điện tử cùng với các vũ khí tiên tiến khác như laser sẽ lên ngôi hay chỉ đơn giản là nhét hàng trăm, hàng nghìn giếng phóng VLS lên một con tàu. Nguồn: USnavy.
Khu trục hạm Zumwalt đắt đỏ nhưng đầy bê bối của Hải quân Mỹ. Nguồn: QPVN.
Tiến Minh
